Tổng thống Trump đã viết trên nền tảng Truth Social rằng ông đã có một cuộc điện đàm kéo dài 1 giờ 15 phút với Tổng thống Putin, trong đó ông Putin “rất mạnh mẽ nói rằng cần phải đáp trả cuộc tấn công vào căn cứ không quân gần đây”.

◇ Trump: “Putin nói sẽ trả đũa Ukraina”

Ukraine tấn công bằng 117 drone, phá hủy 41 máy bay gồm máy bay ném bom chiến lược – trụ cột trong năng lực hạt nhân của Nga

Yuri Ushakov, cố vấn của Điện Kremlin, xác nhận trong một cuộc họp báo rằng hai nhà lãnh đạo đã dành khá nhiều thời gian để thảo luận về cuộc tấn công vào sân bay quân sự. Ông nói “Tổng thống Trump đánh giá rằng việc được nghe đánh giá của chúng tôi về sự kiện này rất hữu ích”, theo hãng tin RIA Novosti của Nga.

Trước đó, Cơ quan An ninh Ukraina (SBU) cho biết vào ngày 1/6, tức một ngày trước vòng đàm phán Istanbul lần 2 giữa Nga và Ukraine, họ đã tấn công 4 căn cứ không quân trên lãnh thổ Nga bằng 117 máy bay không người lái. Các căn cứ bị tấn công gồm căn cứ Belaya ở Irkutsk (Siberia) và Olenya gần biên giới Na Uy ở Murmansk.

Các loại máy bay bị phá hủy gồm: máy bay cảnh báo sớm A-50, máy bay ném bom chiến lược Tu-95 và Tu-160, máy bay ném bom siêu thanh Tu-22, máy bay vận tải quân sự An-12 và Il-78. Theo tờ Washington Post (Mỹ), ít nhất 13 chiếc, trong đó có 8 chiếc Tu-95 đã bị phá hủy.

Tờ Telegraph (Anh) cho biết 2 chiếc A-50 cũng bị phá hủy. Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế Anh (IISS), Nga chỉ có khoảng 7 chiếc A-50, và mỗi chiếc trị giá khoảng 2,35 tỷ bảng Anh (tương đương 4.350 tỷ won Hàn Quốc).

Mặc dù Tổng thống Trump không trực tiếp lên tiếng về vụ tấn công này – vốn nhằm vào một trong ba trụ cột hạt nhân của Nga là lực lượng máy bay ném bom – nhưng theo Reuters, Nga đang yêu cầu Mỹ và Anh kiềm chế Ukraina.

Nga và Mỹ sở hữu khoảng 88% tổng số vũ khí hạt nhân toàn cầu, và mỗi bên đều có đủ ba phương tiện tấn công hạt nhân: máy bay ném bom chiến lược, tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) phóng từ mặt đất, và tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM).

◇ Putin gọi vụ nổ cầu làm nhiều dân thường thương vong là “khủng bố của Ukraina”

Cũng trong ngày 1/6, tại cuộc họp chính phủ qua video, Tổng thống Putin cho biết hai cây cầu ở các vùng biên giới Bryansk và Kursk của Nga đã bị đánh sập trong một vụ nổ khiến hàng chục dân thường thương vong. Ông tuyên bố đây là hành động khủng bố có chủ đích của Ukraina nhằm cản trở các cuộc đàm phán hòa bình.

Trong cuộc điện đàm lần đầu với Giáo hoàng Leo XIV, người mới được bầu tháng trước, ông Putin cũng gọi sự việc này là "một hành động khủng bố rõ ràng theo luật pháp quốc tế", theo Điện Kremlin.

Cố vấn Ushakov cũng cho biết Tổng thống Putin đã nói với Tổng thống Trump rằng Ukraine cố ý tấn công các cơ sở dân sự của Nga nhằm phá hoại tiến trình đàm phán Nga-Ukraina.

Tuy nhiên, phía Nga trong cuộc đàm phán hòa bình ngày 2/6 đã đưa ra các yêu cầu mà giới quan sát cho là gần như yêu cầu Ukraina đầu hàng, cho thấy Tổng thống Putin không có ý định thực hiện ngừng bắn hay kết thúc chiến tranh.

Theo hãng thông tấn nhà nước TASS của Nga, các điều kiện trong 'Đề xuất của Nga về giải quyết khủng hoảng Ukraina' gồm: Cộng đồng quốc tế công nhận Crimea, Donbas và "Novorossiya" (bao gồm Donetsk, Luhansk, Kherson, Zaporizhzhia, Mykolaiv, Dnipro và Odessa) là lãnh thổ của Nga; Ukraina cam kết không gia nhập bất kỳ liên minh quân sự hay liên minh nào; Không triển khai quân đội, cơ sở hạ tầng quân sự hoặc hoạt động quân sự của nước thứ ba trên lãnh thổ Ukraina; Đặt giới hạn về quy mô quân đội, vũ khí và thiết bị quân sự của Ukraina.

◇ EU chuẩn bị gói trừng phạt thứ 18, kỳ vọng Mỹ cùng tham gia

Trong bối cảnh đó, Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị gói trừng phạt thứ 18 nhằm vào Nga và kỳ vọng Mỹ sẽ tham gia.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ Politico (Mỹ) rằng bà đã gặp Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham – một người thân cận với ông Trump – và thảo luận “cách EU và Mỹ cùng lúc áp đặt trừng phạt nếu Putin không chịu ngồi vào bàn đàm phán”.

Thượng nghị sĩ Graham gần đây đã cùng Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Richard Blumenthal đề xuất một dự luật trừng phạt mới, trong đó áp thuế 500% đối với hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ của các quốc gia vẫn nhập khẩu dầu và uranium từ Nga.

Ngoài ra, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraina, ông Andriy Yermak, cũng đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio tại Washington D.C. để yêu cầu hỗ trợ thêm về hệ thống phòng không và các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga, theo thông báo trên tài khoản Telegram của ông.

◇ Nga ước tính đã mất 250.000 binh sĩ sau 3 năm chiến tranh – gấp 5 lần tổng số lính tử trận trong các cuộc chiến hậu Thế chiến II

Chiến tranh Nga–Ukraina đã kéo dài hơn 3 năm 3 tháng và theo một báo cáo mới đây, tổn thất nhân lực của Nga là cực kỳ nghiêm trọng.

Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ngày 3/6 với tiêu đề “Vấn đề của Nga trên chiến trường Ukraina”, tổng số thương vong của Nga đã vượt 950.000 người, và có thể sẽ vượt mốc 1 triệu người vào mùa hè năm nay.

Số thương vong trung bình hàng ngày tính đến tháng 5/2025 là 1.209 người – thấp hơn mức đỉnh 1.570 người/ngày vào tháng 12/2024, nhưng vẫn cao hơn đáng kể so với mức 500 người/ngày năm 2022.

Dựa trên tỷ lệ tử vong vượt mức của nam giới tại Nga và cường độ chiến dịch quân sự của Nga trong năm qua, báo cáo ước tính số binh sĩ Nga thiệt mạng khoảng 250.000 người.

Đây là con số cao gấp 5 lần tổng số binh sĩ Nga tử trận trong các cuộc chiến mà Nga/Soviet tham gia sau Thế chiến II, bao gồm: Chiến tranh Triều Tiên (1950–1953) khoảng 120 người, Xâm lược Hungary (1956) 669 người, Xâm lược Afghanistan (1979–1989) khoảng 15.000 người, Hai cuộc chiến Chechnya (1994–1996, 1999–2009): khoảng 12.000–25.000 người, Chiến dịch Crimea và xung đột Donbas (2014–2022) 6.000–7.000 người và Chiến tranh Syria (2015–2025) 264 người. 

Số thương vong của Ukraina cũng được ước tính khoảng 400.000 người, trong đó số người thiệt mạng khoảng 60.000–100.000 người.

CSIS kết luận rằng Nga nhiều khả năng đang đặt cược vào việc Mỹ sẽ ngừng hỗ trợ quân sự cho Ukraina như là cơ hội để giành chiến thắng trong cuộc chiến. 

Han Man Joo