Đảng Dân chủ Hàn Quốc đã đề xuất một loạt bốn dự luật cải cách viện kiểm sát, trong đó bao gồm việc xóa bỏ Viện Kiểm sát. Các nghị sĩ của Đảng Dân chủ mạnh mẽ tuyên bố: “Chúng tôi hy vọng cái gọi là ‘viện kiểm sát’ sẽ không còn tồn tại ở đất nước này.”

Ngày 11/6, các nghị sĩ Kim Yong-min, Min Hyung-bae, Jang Kyung-tae, Kang Joon-hyun và Kim Moon-soo của Đảng Dân chủ đã tổ chức một cuộc họp báo tại Trung tâm Truyền thông Quốc hội và tuyên bố như trên. Sau buổi họp báo, họ đã đệ trình bốn dự luật bao gồm: Dự luật xóa bỏ Luật Viện Kiểm sát (do nghị sĩ Kim Yong Min đề xuất); Dự luật thành lập Cục truy tố, Dự luật thành lập Cơ quan Điều tra Tội phạm Trọng yếu; Dự luật thành lập Ủy ban Điều tra Quốc gia; Xóa bỏ Viện Kiểm sát, thành lập các cơ quan điều tra mới, và thành lập Ủy ban Điều tra Quốc gia trực thuộc Thủ tướng.

Mục tiêu chính của các dự luật là phân tách quyền điều tra và quyền khởi tố của Văn phòng Công tố. Cụ thể, Văn phòng Công tố sẽ bị giải thể; thay vào đó, một Cơ quan Điều tra Tội phạm Trọng yếu (trực thuộc Bộ Nội vụ) sẽ được thành lập để tăng cường năng lực điều tra, còn Viện Công tố (trực thuộc Bộ Tư pháp) sẽ được thành lập để loại bỏ điều tra mang tính chính trị, điều tra theo chỉ thị hoặc mang tính mục tiêu cá nhân.

Các nghị sĩ khẳng định “Chúng tôi sẽ chấm dứt tình trạng một văn phòng công tố mang tính khép kín, đặc quyền, không còn phục vụ nhân dân mà chỉ phục vụ các công tố viên. Nền độc tài kiểm sát tại Hàn Quốc xảy ra chính là vì thiếu các cơ chế kiểm soát quyền lực tập trung.”

Ngoài ra, dự luật còn quy định việc thành lập Ủy ban Điều tra Quốc gia trực thuộc Thủ tướng, có nhiệm vụ điều phối hoạt động giữa Cơ quan Điều tra Tội phạm Trọng yếu, Cơ quan Điều tra Quốc gia (trực thuộc Cảnh sát), và Cơ quan điều tra các tội phạm cấp cao. Mục tiêu là thiết lập một cơ chế kiểm soát và kiểm tra lẫn nhau thông qua cải cách cơ cấu.

Họ giải thích thêm “Theo dự luật, quyền điều tra sẽ được chuyển cho Cơ quan Điều tra Tội phạm Trọng yếu (trực thuộc Bộ Nội vụ), còn quyền khởi tố sẽ do Viện Công tố đảm nhận. Tuy nhiên, có lo ngại rằng việc tập trung các cơ quan này dưới Bộ Nội vụ sẽ khiến Bộ quá phình to. Do đó, việc thành lập Ủy ban Điều tra Quốc gia dưới quyền Thủ tướng sẽ giúp điều phối hiệu quả hơn.”

Họ cũng nhấn mạnh “Chúng tôi cần thông qua các dự luật này trong vòng ba tháng. Dự luật đã được soạn thảo từ tháng 7 năm ngoái và việc trì hoãn là do nội bộ đảng. Giờ đây khi chính quyền mới đã lên nắm quyền, không còn lý do gì để trì hoãn nữa. Mục tiêu là hoàn tất quá trình thông qua trong kỳ họp Quốc hội thường kỳ sắp tới.”

Công tố viên chuyển sang cơ quan điều tra chỉ còn là 'điều tra viên' – không còn quyền xin lệnh khám xét; “Không phải là hành động trả đũa vì vụ điều tra Tổng thống Lee Jae Myung”.

Các nghị sĩ tuyên bố rõ ràng “Chúng tôi thực sự mong rằng văn phòng công tố sẽ hoàn toàn biến mất khỏi đất nước này. Công tố viên thì vẫn sẽ tồn tại, nhưng khái niệm ‘văn phòng công tố’ thì không.”

Liên quan đến việc xử lý nhân sự hiện tại, Đảng Dân chủ nói rằng “Việc này sẽ tùy thuộc vào sự lựa chọn của các công tố viên. Nếu họ chuyển sang Cơ quan Điều tra Tội phạm Trọng yếu thì sẽ trở thành điều tra viên, không có quyền xin lệnh khám xét, quyền đó chỉ thuộc về công tố viên tại Viện Công tố. Một số có thể ở lại, chuyển công tác hoặc từ chức.”

Khi được hỏi liệu đây có phải là hành động trả đũa đối với việc điều tra Tổng thống Lee Jae Myung, họ khẳng định “Việc cải cách viện kiểm sát không liên quan gì đến cuộc điều tra Tổng thống. Việc cải cách này đã được bàn đến từ lâu, từ thời cố Tổng thống Roh Moo Hyun. Không có lý do gì để gắn kết hai việc này với nhau.”

Họ nhấn mạnh rằng mặc dù Viện Công tố sẽ bị xóa bỏ, nhưng chức năng công tố và điều tra vẫn sẽ tồn tại thông qua hai cơ quan mới. Vấn đề không nằm ở chức năng, mà ở việc quyền lực trước đây được tập trung quá mức vào một tổ chức duy nhất, và giờ đây điều đó sẽ được kiểm soát và điều phối hợp lý hơn.

Lee Han Sol, Shim Jun Bo