1

Tỷ lệ người có thu nhập tăng và vươn lên tầng lớp cao hơn chỉ đạt 17%, ghi nhận mức thấp nhất từ trước đến nay. Điều này cho thấy việc cải thiện thu nhập để “leo lên nấc thang xã hội” đang ngày càng khó khăn do ảnh hưởng của già hóa dân số và tăng trưởng kinh tế chậm. Đặc biệt, 86% nhóm thu nhập cao và 70% nhóm thu nhập thấp vẫn duy trì tầng lớp hiện tại, phản ánh rõ xu hướng này.

Cơ quan Dữ liệu Quốc gia công bố kết quả “Thống kê Di động Thu nhập năm 2023” vào ngày 27. Trong thống kê này, thu nhập được tính bằng tổng thu nhập từ tiền lương và kinh doanh của cá nhân, không bao gồm thu nhập hộ gia đình, tài sản hay các khoản chuyển nhượng.

Theo thống kê, mức độ di động thu nhập năm 2023 đạt 34,1%, giảm 0,8 điểm phần trăm (p) so với năm trước. “Di động thu nhập” là tỷ lệ người có mức thu nhập tăng hoặc giảm so với năm trước. Chỉ số này đã giảm liên tiếp trong ba năm, từ 35,8% năm 2020, 35,0% năm 2021 xuống còn 34,9% năm 2022.

Trong đó, tỷ lệ người có tầng lớp thu nhập tăng là 17,3%, giảm so với năm trước; tỷ lệ giảm tầng lớp là 16,8%, cũng giảm so với năm trước. Đây là lần đầu tiên kể từ khi thống kê được thực hiện vào năm 2017 mà cả hai chỉ số tăng và giảm đều đi xuống.

Trưởng phòng Nghiên cứu Thống kê Kinh tế – Xã hội thuộc Cơ quan Dữ liệu Quốc gia, Choi Ba-ul cho biết: “Nguyên nhân khiến cả di động lên và xuống đều giảm là do tình trạng già hóa dân số và tăng trưởng thấp đang kéo dài”.

Xét theo độ tuổi, nhóm thanh niên (15–39 tuổi) có mức độ di động thu nhập cao nhất, đạt 40,4%, tiếp theo là nhóm trung niên (40–64 tuổi) với 31,5% và nhóm cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên) với 25,0%. Điều này cho thấy nếu xu hướng già hóa tiếp tục, khả năng di động thu nhập có thể còn giảm hơn nữa.

Ông Choi nhận định: “Vì nhóm thanh niên có tính năng động cao nên nếu tỷ lệ thanh niên trong xã hội tăng hoặc tình hình kinh tế được cải thiện, di động thu nhập cũng sẽ tăng”. Tuy nhiên, nếu xu hướng già hóa tiếp diễn, khả năng di động này sẽ tiếp tục suy giảm.

Xét theo tầng lớp thu nhập, nhóm 5 (20% có thu nhập cao nhất) có tỷ lệ duy trì cao nhất với 85,9%. Tỷ lệ tăng từ nhóm 4 lên nhóm 5 là 10,5%, còn tỷ lệ giảm từ nhóm 5 xuống nhóm 4 là 9,4% — đều là mức thấp nhất so với các nhóm khác. Tiếp theo là nhóm 1 (20% thu nhập thấp nhất) với tỷ lệ duy trì 70,1%, cao thứ hai sau nhóm 5. Điều này cho thấy một khi đã gia nhập tầng lớp thu nhập cao thì khả năng tụt hạng là rất thấp, trong khi nhóm thu nhập thấp lại khó có thể vươn lên tầng lớp cao hơn.

Lee Ji-hoon